Vay tiêu dùng xuất hiện, phát triển tại Việt Nam và đã đáp ứng được nhu cầu cơ bản của người dân. Mặc dù vậy, cần một hành lanh pháp lý chặt chẽ để thị trường này phát triển hết tiềm năng trong khoảng thời gian tới.
Mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính
Theo một nghiên cứu mới đây về thực trạng cho vay tiêu dùng tại Việt Nam, khách hàng của các công ty tài chính tiêu dùng hiện phân thành 3 nhóm chủ yếu, bao gồm: nhóm khách hàng phổ thông: có độ tuổi từ 21-55, thu nhập ổn định từ mức 2 triệu đồng/tháng trở lên; nhóm khách hàng mua một loại sản phẩm như: ô tô, xe máy (Toyota, Honda) được hướng đến bởi các công ty tài chính tiêu dùng hoạt động theo dạng công ty tài chính bán hàng, cung cấp khoản vay với tài sản đảm bảo là chính sản phẩm mà khách hàng mua; và nhóm khách hàng là cán bộ, công nhân viên của các tập đoàn, tổng công ty được hưởng các sản phẩm tài chính tiêu dùng do công ty tài chính của chính tập đoàn đó cung cấp, thường dưới hình thức vay tín chấp.
Theo đó, có khoảng 15,8 triệu người là khách hàng tiềm năng của các công ty tài chính tiêu dùng, thỏa mãn các yêu cầu về độ tuổi và mức thu nhập.
Đáng để ý, theo điều tra nghiên cứu này, đa phần khách hàng của các công ty tài chính tiêu dùng chưa từng tiếp cận bất kỳ một khoản vay nào trước đó.
Cụ thể, có trên 60% khách hàng sử dụng sản phẩm cho vay của các công ty tài chính tiêu dùng chưa từng vay vốn ngân hàng; gần 70% trong số họ chưa từng tiếp cận một dịch vụ vay nào khác ngoài ngân hàng.
Điều này cho thấy, trước khi vay từ các công ty tài chính tiêu dùng, hầu như các khách hàng này không tiếp cận bất kỳ một dịch vụ cho vay nào khác. Nói cách khác, các công ty tài chính đã mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính cho một nhóm đối tượng mới.
Tuy nhiên, hầu hếtcác khoản vay thực tế từ các công ty tài chính tiêu dùng thường có quy mô nhỏ. 92,2% trong nhóm khách hàng từ các công ty tài chính tiêu dùng cho biết khoản vay của họ có quy mô dưới 100 triệu đồng, chỉ có 3,21% trong nhóm khách hàng có khoản vay từ 100-500 triệu đồng và không có khách hàng nào có khoản vay trên 500 triệu đồng.
Vay tiêu dùng đáp ứng nhu cầu đa số người dân
Hành lang pháp lý chưa đủ mạnh
Giai đoạn 2007-2009 được coi là giai đoạn bùng nổ hoạt động cho vay tiêu dùng ở Việt Nam khi các ngân hàng thương mại trong nước và nước ngoài, cũng như các công ty tài chính tiêu dùng đẩy mạnh cho vay tiêu dùng trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng tràn lan, cộng với cho vay khu vực sản xuất gặp khó khăn do ảnh hưởng khủng hoảng tài chính toàn cầu. Tốc độ tăng trưởng của tổng dư nợ cho vay tiêu dùng năm 2007 lên tới 67%.
Song trước ảnh hưởng từ những khó khăn của tình hình kinh tế trong nước và quốc tế, cho vay tiêu dùng đã tạm lắng xuống trong các năm 2009-2010. Mặc dù vậy, cho đến thời điểm hiện nay, hoạt động cho vay tiêu dùng đang có xu hướng được đẩy mạnh.
Tuy vậy, hiện Việt Nam còn thiếu một hành lang pháp lý cho tổ chức và hoạt động của các công ty tài chính tiêu dùng nói riêng và cho hoạt động cho vay tiêu dùng nói chung. Theo TS. Nguyễn Minh Phong, chuyên gia kinh tế, để phát triển cho vay tiêu dùng, điều đầu tiên là phải hoàn thiện khung pháp lý cho hoạt động này. Mặc dù Luật Các tổ chức tín dụng 2010 đã có hiệu lực hơn 2 năm nay với nhiều thay đổi và quy định mới cho các loại hình tổ chức tín dụng hoạt động tại Việt Nam, nhưng các văn bản pháp luật hướng dẫn vẫn đang trong quá trình soạn thảo.
Thế nên trên thực tế, các công ty tài chính tiêu dùng vẫn hoạt động theo những văn bản pháp luật cũ còn hiệu lực. Cụ thể, hoạt động cho vay tiêu dùng của các tổ chức tín dụng đang áp dụng theo Quyết định số 1627/2001/QĐ-NHNN về quy chế cho vay của tổ chức tín dụng đối với khách hàng. Tuy nhiên, những quy định trong Quy chế này lại chưa rõ rệt, chưa tách biệt được cho vay tiêu dùng với cho vay phục vụ sản xuất, kinh doanh…
Còn theo TS. Nguyễn Thị Kim Thanh, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược Ngân hàng, lãi suất cho vay cũng là 1 việc vướng mắc, cần được minh bạch hơn để đảm bảo lợi ích cho cả tổ chức tín dụng và người đi vay./.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét